W dniu 10 stycznia 2025 r. niemieckie służby weterynaryjne poinformowały o stwierdzeniu
pierwszego od 37 lat przypadku pryszczycy u trzech wołów domowych (water Buffalo; Bubalus
bubalis), utrzymywanych hobbystycznie w gospodarstwie liczącym łącznie 14 sztuk zwierząt.
Gospodarstwo zlokalizowane jest w odległości około 70 km od granicy z Polską, w gminie
Hoppegarten, w powiecie Maerkisch-Oderland, kraj związkowy Brandenburgia. Władze
Brandenburgii wprowadziły 72-godzinny zakaz przemieszczeń zwierząt, obowiązujący od 11
stycznia br. Wyznaczono obszary objęte ograniczeniami: zapowietrzony w promieniu 3 km od
ogniska oraz zagrożony w promieniu 10 km wokół ogniska. Rozpoczęto dochodzenie
epidemiologiczne w celu ustalenia źródła choroby. W promieniu 1 km uśmiercono wszystkie
zwierzęta z gatunków wrażliwych.
Pryszczyca (Foot and mouth disease – FMD) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt
parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie
świnie, owce i kozy. Chorobę wywołuje wirus z rodzaju Aphtovirus należący do rodziny
Picornaviridae. Kraj, w którym wystąpi FMD, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w
przemyśle mięsnym oraz hodowli, a także obowiązkową likwidację stad, w których stwierdzono
zakażenie.
Choroba nie jest groźna dla ludzi.
Drogi zakażenia:
Zakażone zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami.
Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się
pęcherzy. Zwierzęta mogą być nosicielami wirusa nawet do kilku lat.
Źródła zakażenia:
- zakażone zwierzęta,
- ślina, mleko, kał, pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna,
- mięso i jego przetwory nie poddane odpowiedniej obróbce,
- nasienie i zarodki,
- wektory mechaniczne: środki transportu, narzędzia i sprzęt używany przy pracy ze zwierzętami
wrażliwymi, ręce, odzież i obuwie obsługi, gryzonie, ptaki, - odpadki kuchenne.
Ochrona zwierząt przed chorobą
W celu ochrony stada przez wniknięciem wirusa pryszczycy należy pamiętać, żeby zwierzęta
wprowadzane do stad muszą pochodzić z wiadomego źródła i być oznakowanie, a jeżeli pochodzą
z innego kraju – zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status
zdrowotny. Należy bezwzględnie przestrzegać zasad bioasekuracji.
Występowanie pryszczycy w Polsce
Ostatni przypadek FMD w Polsce stwierdzono w 1971 r. Polska jest uznana za kraj urzędowo wolny
od tej choroby przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (WOAH).
W związku z sytuacją epidemiologiczną w Niemczech, na terenie województw graniczących z
Niemcami wprowadzone zostały rygorystyczne kontrole transportów zwierząt wjeżdżające na
terytorium Polski. Kontrole prowadzone są przez Policję, Straż Graniczną, Inspekcję Transportu
Drogowego, Krajową Administrację Skarbową, we współpracy z Inspekcją Weterynaryjną.
Uchybienia w transporcie przesyłek zwierząt, w tym niekompletna dokumentacja lub jej brak, może
spowodować zakaz dalszego transportu zwierząt oraz dotkliwe skutki dla organizatora transportu,
w tym nakaz zabicia zwierząt.